Xanh – sạch – xinh và chuyện hậu trường
17/05/2021 | Tác giả: Vân Nguyễn
Trong khi cả thế giới đang oằn mình chống chọi với đại dịch Covid, thì chương trình Shark Tank Việt Nam cũng đang hứng chịu không ít sóng gió với câu chuyện Xanh – sạch – xinh. Chủ đề này của Shark Tank nhận được sự quan tâm không chỉ của những nhà kinh doanh, khởi nghiệp mà còn cả những người nổi tiếng, những người hoạt động cộng đồng. Từ câu chuyện Xanh – sạch – xinh sẽ kéo theo vô vàn những câu chuyện bên lề cũng những ý kiến trái chiều từ cư dân mạng.
Shark Tank là một chương trình truyền hình của Mỹ được phát sóng lần đầu tiên vào ngày 9 tháng 8 năm 2009 trên kênh ABC. Đây là một phiên bản nhượng quyền của Dragons' Den, chương trình có nguồn gốc từ Nhật Bản được phát sóng từ năm 2001. Shark Tank là chương trình mà ở đó các người chơi là những doanh nhân khởi nghiệp thực hiện các bài thuyết trình trước một hội đồng các nhà đầu tư (Shark), và những nhà đầu tư này sẽ lựa chọn đầu tư hoặc không đầu tư. Ở Việt Nam, Shark Tank với tên gọi Thương vụ bạc tỷ đã đi đến mùa thứ 4 với slogan Biến khát vọng thành hiện thực.
Từ những đặc thù trên của Shark Tank mà chương trình này thu hút rất nhiều start-up thậm chí còn là nơi các start-up gửi gắm niềm hy vọng vào sự lớn lên của mình thông qua số vốn đầu tư từ các Shark và sự đồng hành, góp sức, chung tay của các Cá mập. Chương trình ngày càng thu hút sự chú ý, quan tâm của khán giả không chỉ qua sự đa dạng, mới mẻ và nhiệt huyết của các Start-up mà còn cả sự nhanh nhạy, nảy số, thẳng thắn của các Shark. Và câu chuyện Xanh – sạch – xinh đã ra đời từ đó.
Trong tập 2 của Shark Tank, CEO Nguyễn Thu Hằng đã mang đến dự án Wiibike – sản phẩm xe đạp trợ lực hướng tới lĩnh vực xe đạp xanh, bảo vệ môi trường với mức 1,5 tỷ cho 1% cổ phần công ty. Sẽ không có gì đáng nói nếu như khi trình bày về dự án của mình, nữ CEO đã cho thấy những lỗ hổng lớn, được các nhà đầu tư phân tích làm rõ về thực trạng cũng như định hướng công ty và sản phẩm. Tuy nhiên, deal này vẫn được chốt với mức giá 1,5 tỷ cho 10% cổ phần cùng lý do “anh không quan tâm đến bussiness, không quan tâm đến sản phẩm mà đang quan tâm đến mỗi em thôi” của Shark Phú. Shark Hưng có thêm câu hạ màn “cứ xanh – sạch – xinh là xong” khiến dân mạng dậy sóng.
Không rõ màn tung hứng này của các Shark có được edit ( biên tập lại) cho tăng tính hấp dẫn hay không nhưng rõ ràng câu chuyện về Wiibike và Shark Phú đã phủ sóng khắp các diễn đàn và trang báo nhưng theo chiều hướng tiêu cực. Câu chuyện đầu tư vốn dĩ là một việc rất cần sự nghiêm túc, chỉn chu cùng một cái đầu lạnh và tầm nhìn sâu sắc của các Shark đã trở thành câu chuyện cợt nhả, trêu hoa ghẹo bướm của những người có tiền đối với người đang cần tiền.
Dù biết rằng cái bắt tay trên truyền hình cũng chỉ là trên ti vi vì sau đó, các deal được chốt đều cần có quá trình dài kiểm tra, kiểm toán về công ty, về sản phẩm, những vụ thương lượng về những điều khoản, kế hoạch kinh doanh và KPI đi kèm trước khi các bên ký kết hợp đồng đầu tư. Thậm chí, nhiều deal trên truyền hình, sau khi rời sóng là không chốt deal thực tế được vì các bên không thương lượng được với nhau. Có rất nhiều deal dù không được chốt nhưng vẫn chứng tỏ sức sống và sự tăng trưởng không giống như dự đoán của các Shark. Đơn cử như dự án Ru9 của Đặng Thùy Trang. Tuy bị các Shark từ chối đầu tư nhưng sau 2 năm phấn đấu nỗ lực, tình hình doanh thu của công ty đã tăng 300% so với năm 2019. Đây quả là con số ao ước không chỉ với các start-up mà còn cả các công ty lớn đang ngả nghiêng trong thời kỳ Covid.
Sau sự việc lùm xùm, Shark Phú cũng có đôi lời chia sẻ trên trang fanpage, tiết lộ nhân tướng học là một trong ba yếu tố để anh xuống vốn đầu tư: “Bản thân Founder hay người đại diện cho startup phải có thần thái của người lãnh đạo; phải thể hiện được khát vọng, đam mê theo đuổi mục tiêu của mình đến cùng". Tuy nhiên, chia sẻ này không được lòng số đông khán giả vì dựa trên những chia sẻ về kiến thức kinh doanh của Shark Phú, khán giả cần nhiều hơn những lý do thuyết phục chứ không phải là lý do liên quan đến xem tướng, đặc biệt Shark Phú là người rất chắc chắn trong những lần chốt deal.
Về phía CEO Nguyễn Thu Hằng, cô hoàn toàn không có ý kiến gì trước câu chuyện này, bởi chắc hẳn cô còn nhiều việc hơn phải làm sau khi chốt được deal trên sóng truyền hình. Và hẳn đối với người phụ nữ đã quen với việc “làm hoa cho người ta hái, làm gái cho người ta trêu” thì những lời bông đùa của các Shark nam trong chương trình cũng không quá đáng ngại. Việc cần quan tâm của cô bây giờ là làm thế nào thuyết phục được Shark Phú ký hợp đồng đầu tư vào Công ty cô và mong chờ sự đồng hành của Shark trong những bước đi tiếp theo sẽ giúp Wiibike xuất hiện nhiều hơn trên thị trường, phần nào thay đổi được thói quen sống xanh – sạch – lành mạnh của người dân.